ABC Estonia (Eesti)

HISTORIA   
Estończycy są najbliższymi krewnymi Finów, różnicą są bardzo silne wpływy niemieckie w Estonii, trwające nie tylko w czasie oficjalnego panowania Niemców na tym terenie, ale również w czasie panowania szwedzkiego, polskiego czy też rosyjskiego.
Pierwsze wzmianki o Tartu (Dorpat) pojawiają się w 1030 roku. W 1208 roku Niemieccy Kawalerowie Mieczowi rozpoczynają swoją ekspansję na tereny estońskie (z terenów opanowanej już Łotwy) Zakon krzyżacki z powodzeniem rywalizował o dominację z Danią, a kolejne miasta zostały włączone do Hanzy.
W latach 1558-1583 trwała wojna o Inflanty zakończona podziałem Estonii między Szwecję (północ) i Polskę (południe); kraj (po obu stronach granicy) liczy ok. 250 tys. Mieszkańców. W roku 1600 następuje inkorporacja Estonii do Polski, ale już w 1629 – Szwecja opanowuje tereny na północ od Dźwiny (Daugawy) i cała Estonia znajduje się w ich rękach.
1700-1721 – wielka wojna północna: Estonia staje się częścią imperium rosyjskiego, wyznanie luterańskie, administracja niemiecka i status szlachty pozostają niezmienione aż do 1880 kiedy to rozpoczyna się intensywna rusyfikacja.

24 lutego 1918 ogłoszono deklarację niepodległości Estonii.

17 czerwca 1940 – Rosjanie wkraczają do Estonii. W wyniku eksterminacji ginie 15 tys osób, kolejne 10 tys. zostaje zesłanych na Sybir. Po II Wojnie Światowej Federacja Rosyjska anektuje część terytorium, "bratniej republiki Estonii”. 1988 – „śpiewająca rewolucja”. Demonstracje 300 tys. Estończyków w Tallinnie. Przywrócenie flagi narodowej. W listopadzie Rada Najwyższa przyjmuje deklarację suwerenności.

2004 – akces do NATO. 2004 – akces do UE. 2011 – Estonia przyjęła walutę euro.

porównanie krajów bałtyckich, Polski i Rosji (2014)

	PKB	PKB PK	LUDNOŚĆ	POWIERZCH
	mld USD	tys USD	mln	tys km2
Litwa	48,32	16,39	2,9	65,3
Łotwa	31,97	15,73	2,0	64,6
Estonia	25,95	19,67	1,3	45,3
Polska	547,80	14,40	38,5	312,7
Rosja	1857,50	12,93	144,0	17075,4

VADEMECUM     
Stolica - Tallin
Liczba ludności (2015) 1,32 mln
(w tym 67,9% Estończycy, 25,6% Rosjanie, 2,1% Ukraińcy, 1,3% Białorusini, 0,9% Finowie)

Największe miasta :
1 Tallinn 400tys
2 Tartu 101tys
3 Narwa 6tys

Główne wyznania w 2010 roku to: (Estonia jest krajem silnie zlaicyzowanym)
protestantyzm – 21,2% (głównie Estończycy, a także fińskie i łotewskie mniejszości narodowe)
prawosławie – 18,9% (w większości rosyjskojęzyczne mniejszości narodowe)
katolicyzm – 0,7% (głównie Polacy i Litwini)

KUCHNIA
Kuchnia estońska to połączenie starych lokalnych przepisów z wpływami niemieckimi, szwedzkimi, polskimi i rosyjskimi.

Na talerz mogą trafić zupa grochowa, zimne nóżki (galareta wieprzowa), kapuśniak, kaszanka, kotlet serwowany z ziemniakami. Tradycyjna kuchnia estońska opiera się na wieprzowinie, ziemniakach, warzywach, rybach i produktach mlecznych. Będąc w Estonii należy spróbować Silgusoust (śledź bałtycki z boczkiem i śmietaną), Mulgikapsad (wieprzowina z kapustą i gotowanymi ziemniakami), Verivorst (kaszanka z jęczmieniem), Sült (zimne nóżki), suitsulõhe (wędzony łosoś).

Na deser można skosztować ciasta rabarbarowego lub drożdżowego kringela z orzechami i rodzynkami lub kamy – kaszy wymieszanej z kwaśnym mlekiem.
Popularnym napojem bezalkoholowym podobnie jak w innych krajach bałtyckich jest kwas chlebowy (Kali). Miłośnicy piwa na pewno docenią jego żytnią odmianę. Popularnym dodatkiem jest ciemny chleb (leib).

To, co wyróżnia kuchnię estońską to dania z mięsa zwierząt rzadko występujących w innych częściach Europy, np. pieczeń z niedźwiedzia, dzika, albo jelenia. Osobiście na rynku w Tallinie zamówiłem danie z łosia i było naprawdę znakomite.
Popularne i dobre piwa to Viru, Saku, A.Le Coq, a specjalnością tutejszych gorzelników jest Vana Tallin - Estoński ziołowy likier z nutą cytryny i wanilii.

Bractwo Czarnogłowych
Bractwo Czarnogłowych było jednym z elitarnych stowarzyszeń. Od początku XIV do XIX w. skupiało bogatych i jednocześnie nieżonatych obywateli miasta. Znane było w różnych miastach nadbałtyckich, głównie Rydze i Tallinie. Wpływy Bractwa Czarnogłowych obejmowały politykę, handel, kulturę i sztukę. Na wielu malowidłach i rzeźbach w tallińskich kościołach można odnaleźć ich herb.
Profil murzyński w herbie nawiązuje do patrona Św.Maurycego, który prawdopodobnie pochodził z Afryki.

Śpiewająca rewolucja

Śpiewająca rewolucja – potoczna nazwa wydarzeń mających miejsce pomiędzy 1987 a 1991 na Litwie, Łotwie i w Estonii, które w efekcie doprowadziły do odzyskania przez nie niepodległości.

Określenie śpiewająca rewolucja zostało stworzone przez estońskiego artystę i działacza – Heinza Valka, w artykule opublikowanym w tydzień po spontanicznych, masowych, nocnych śpiewach w Tallinnie w dniach 10–11 czerwca 1988.
Śpiewy te są głęboko zakorzenione w estońskiej tradycji, którą wyraża Festiwal Pieśni Estońskiej. W czasach sowieckich wspólne śpiewanie ludowych pieśni na tychże festiwalach stało się czynnikiem kształtującym estońską tożsamość oraz solidarność w oporze przeciwko komunizmowi i próbom rusyfikacji kraju.

Święto pieśni i tańca

Estońskie święto pieśni i tańca, to wydarzenie wyjątkowe i przyczyna, dla której Estończycy zdobyli sobie przydomek rozśpiewanego narodu. Niepowtarzalność tego fascynującego święta sprawiła, że festiwal zjednał sobie uznanie UNESCO, które umieściło go na liście Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego.

Pełna życia uroczystość na wolnym powietrzu – organizowana co pięć lat i gromadząca tysiące chórzystów i tancerzy przebranych w kolorowe stroje ludowe – sięga korzeniami aż do czasów narodzin ruchu narodowego, do roku 1869.

Pierwsze obchody święta piosenki odbyły się w Tartu (1869) rosnące zainteresowanie i popularność oznaczały, że festiwal będzie wkrótce potrzebował własnej siedziby. Począwszy od roku 1928 za arenę powszechnie lubianego festiwalu służą tereny pośród malowniczego gaju sosnowego u wybrzeży Tallinna – Amfiteatr Festiwalowy Święta Pieśni w Tallinnie.